Sprawa wydaje się oczywista: aby wybrać najlepsze urządzenie, wystarczy porównać COP i SCOP pomp ciepła. Tymczasem wartość pierwszego z tych współczynników służy do zupełnie innych celów. Czasami nawet do manipulowania klientem. Dlatego sprawdź, w jaki sposób pompy ciepła oceniają eksperci.

W tym artykule:

• Jak eksperci oceniają pompy ciepła? Możesz się zdziwić.
• Współczynnik COP: dobry do naciągania klientów
• Patrz na SCOP, ale pamiętaj o…
• SPF: efektywność pompy w konkretnym domu

Pamiętaj, że COP i SCOP pomp ciepła to wartości, które przedstawiać mają wydajność tych urządzeń. A dokładnie stosunek ilości dostarczonego ciepła do energii elektrycznej pobranej w celu jego transferu. Dlatego im większe są wartości tych współczynników, tym efektywniej pracuje urządzenie. Co jednak wcale nie musi przekładać się na niższe koszty ogrzewania domu pompą ciepła. Dlatego, że ważny jest również wybór sprawdzonej firmy monterskiej, która profesjonalnie Ci doradzi, jakie konkretnie urządzenie zastosować w Twoim domu.

Jak eksperci oceniają pompy ciepła? Możesz się zdziwić

Eksperci z portalu nachlodno.pl na bieżąco aktualizują swój ranking pomp ciepła. W ocenie poszczególnych modeli biorą pod uwagę wiele czynników, także wspomnie COP i SCOP pomp ciepła. Ale do miarodajnej oceny wartości tych wskaźników potrzebna jest specjalistyczna wiedza, którą znajdziesz w dalszej części tego tekstu. 

Współczynnik COP: dobry do naciągania klientów

Współczynnik COP używany jest od dawna do określania sprawności pomp ciepła. Jego wartość jest stosunkiem dostarczonego ciepła do ilości pobranej energii elektrycznej. 

Przykład. 

Pompa ciepła o współczynniku COP równym 4,8 z każdego pobranego 1 kW prądu dostarczy 4,8 kW ciepła). 

Intuicyjnie sprawa wydaje się więc prosta: wystarczy porównać COP pomp ciepła, aby wybrać najlepszą z nich. Ale z co najmniej dwóch powodów takie działanie nie posiada sensu.

Po pierwsze: COP jest wskaźnikiem efektywności chwilowej, więc nie uwzględnia wahań sprawności urządzenia w danym czasie. Dlatego też zupełnie nie nadaje się do obliczania czy chociażby szacowania kosztów ogrzewania domu konkretnym modelem pompy ciepła. Co więcej, współczynnik COP jest zależny od temperatury źródła ciepła oraz instalacji grzewczej. Dlatego właśnie powinno się go zawsze podawać dla konkretnych punktów pomiarowych (np. zapis A7/W35 oznacza sprawność pompy ciepła dla temperatury źródła równej 7 ℃ oraz 35 ℃ w instalacji grzewczej).

Po drugie: zdarza się, że współczynnik COP jest w ogóle bezużyteczny, ponieważ:

– został wyliczony zgodnie ze starą, nieobowiązującą już normą PN-EN 255,

– podano go bez udostępniania parametrów temperaturowych źródła i instalacji,

– wyliczono go tylko dla jednego zestawu parametrów np. wyłącznie dla A7/W35,

– w obliczeniach nie został uwzględniony pobór prądu przez grzałki obiegowe instalacji i automatykę,

– osiągnięto go w warunkach laboratoryjnych, czyli np. podczas pracy z najbardziej energooszczędną pompą albo bez uwzględnienia strat cieplnych na izolacji budynku.

Takie “kreatywne COP” generuje się oczywiście po to, aby zmanipulować klienta. Dlatego, kiedy eksperci oceniają pompy ciepła, ten parametr nie jest najważniejszy.

Patrz na SCOP, ale pamiętaj o…

Z powodów przedstawionych powyżej obecnie do szacowania kosztów ogrzewania pompą ciepła stosuje się współczynnik SCOP, czyli sezonowy COP. Uwzględnia on czas pracy pompy w konkretnych zakresach temperatur źródła i instalacji, ale także wpływ strefy klimatycznej, w której znajduje się ogrzewany budynek. Wszystko po to, aby otrzymać dane najbardziej zgodne z rzeczywistością. 

SCOP bazuje na ustaleniach, zawartych w normie PN-EN 14511, które mają symulować rzeczywiste warunki pracy pompy. W praktyce bywają one jednak bardzo różne. Zależą na przykład od preferencji użytkownika, dotyczących komfortu cieplnego w pomieszczeniach i ustawień temperatur nocnych. Poza tym różne jest też zapotrzebowanie konkretnego budynku na moc grzewczą. W zależności od jakości izolacji termicznej parametr ten nawet dla domów o zbliżonych gabarytach może realnie przyjmować skrajnie różne wartości. 

Jednakże wartość SCOP z powodzeniem można wykorzystać do szacowania kosztów ogrzewania pompą ciepła. Dlatego to właśnie ten współczynnik eksperci biorą pod uwagę podczas oceniania pomp ciepła. 

SPF: efektywność pompy w konkretnym domu

Tymczasem współczynnik Seasonal Performance Factor jest ze wszystkich tu prezentowanych najbardziej miarodajny. Uwzględnia on sprawność urządzenia w okresie czasu (np. sezonie grzewczym), a dodatkowo także szczegóły eksploatacji oraz ustawienia pompy ciepła, dopasowane do warunków, panujących w konkretnym obiekcie. 

Dzięki temu z dużą dokładnością można wyliczyć koszty ogrzewania konkretnego obiektu określoną pompą ciepła. Ale ten zindywidualizowany charakter obliczeń SPF powoduje, że nie można na jego podstawie porównywać pomp ciepła, ani tym bardziej odnieść ich efektywności do warunków eksploatacyjnych w różnych budynkach. W praktyce warto więc zwracać uwagę na COP i SCOP pomp ciepła, a podczas wyboru urządzenia sugerować się tym drugim parametrem.