Podczas wizyty w Świnoujściu dziennikarki Radia Rodzina poznały dzieje polskiego osadnictwa po 1945 roku. Podobnie jak na Dolnym Śląsku, na Pomorze po wojnie przyjeżdżali mieszkańcy Kresów Wschodnich, Wielkopolanie, repatrianci, budując na ziemiach odzyskanych nowy rozdział życia.

Ta historia rozpoczyna się u kresu wojny, kiedy wyspy zostały odebrane wycofującym się Niemcom i włączone do terytorium Polski. Jedni stąd odjeżdżali – wypędzeni, drudzy zajmowali ich miejsca – wygnani. Wygnani przywieźli pamięć Kresów, wypędzeni zabrali pamięć krajobrazów dzieciństwa i setki lat historii.

Bohaterowie Wysp Odzyskanych układali sobie życie w bezpośrednim sąsiedztwie niepewnej granicy, zmagając się z niestabilną administracją, samowolą wojsk radzieckich, wszechobecnym szabrem i nieoswojonym żywiołem wody. Władze Polski Ludowej podejmowały zaś intensywne wysiłki, by znaleźć kulturowe i historyczne uzasadnienie dla odwiecznej polskości „starych Ziem Piastowskich”.

W książce pojawia się m.in. Wenata Piechotowa (córka artystki Anny Wińskiej, która ze środowiska Wileńszczyzny trafiła na wyspę), Jerzy Porębski (muzyk szantowy, naukowiec, żeglarz związany z Odra S.A.) czy Lechosław Goździk (działacz polityczny, bohater odwilży ’56 roku, samorządowiec, twórca rybołówstwa bałtyckiego).

Piotr Oleksy – historyk, publicysta, nauczyciel akademicki w rozmowie z Darią Detlaf opowiada o historii wysp, związkach Pomorza Zachodniego z Dolnym Śląskiem i o swojej książce pt. „Wyspy odzyskane. Wolin i nieznany archipelag”, będącej świadectwem osadników po wojnie i w latach PRL.

Emisja w środę 14 sierpnia po godz. 16:10.

Posłuchaj:

Cz. 1.

Cz. 2.

Cz. 3.