W dniu 6 marca 2025 roku odbyły się uroczyste obchody 87. rocznicy I Kongresu Polaków w Niemczech, zorganizowane przez Centrum Historii Zajezdnia oraz Wrocławskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Uroczystości miały miejsce przy kościele św. Marcina na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu.

Wśród partnerów wydarzenia znalazły się Fundacja Obserwatorium Społeczne, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Towarzystwo Miłośników Wrocławia, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu oraz Związek Szkół imienia Przedwojennej Polonii Wrocławskiej (SP 25, SP 63, SP 72), a także Hufiec ZHP Wrocław im. Polonii Wrocławskiej. Patronat nad obchodami objęli Prezydent Wrocławia oraz Dolnośląska Kurator Oświaty.

I Kongres Polaków, który odbył się w Berlinie 6 marca 1938 roku, zgromadził 5 tysięcy delegatów, reprezentujących około 1,5 miliona Polaków mieszkających w hitlerowskich Niemczech. Kongres był manifestacją narodowej jedności i odwagi, a jego efektem było uchwalenie tzw. „Prawd Polaków” – zbioru zasad, które miały stanowić drogowskaz dla polskiej społeczności w Niemczech.

Uroczystości miały miejsce w gotyckim kościele św. Marcina, jednym z najstarszych we Wrocławiu, który w okresie międzywojennym służył wrocławskiej Polonii. W kościele odprawiano nabożeństwa w języku polskim, a ostatnie z nich odbyło się 17 września 1939 roku, gdy mszy przewodniczył ks. Józef Sikora. To wyjątkowe miejsce stało się tłem dla upamiętnienia rocznicy, a wrocławianie licznie wzięli udział w obchodach, oddając hołd pamięci o tym ważnym wydarzeniu.

W czasie uroczystości głos zabrali:

Michał Syska – Zastępca Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych

Radosław Michalski – Dyrektor Departamentu Marki Miasta Wrocławia w imieniu Honorowego Patrona Prezydenta Wrocławia Jacka Sutryka

Dariusz Wójcik – Dolnośląski Wicekurator Oświaty w imieniu Honorowego Patrona Ewy Skrzywanek Dolnośląskiej Kurator Oświaty

dr hab. Kamil Dworaczek – Dyrektor IPN we Wrocławiu

ks. dr hab. Rafał Kowalski, prof. PWT – Prezes Zarządu Fundacji Obserwatorium Społeczne

dr Andrzej Jerie – Dyrektor Centrum Historii Zajezdnia